Οικογενειακή ζωή χωρίς στρες

Η φροντίδα των παιδιών είναι αποκλειστικό σας προνόμιο; Μήπως αισθάνεστε ότι οι δυνάμεις σας πρόκειται να σας εγκαταλείψουν σύντομα; Δεν χρειάζεται να έχετε τύψεις: Είναι κάτι που συμβαίνει σε όλες τις νέες μητέρες, που έχουν πολλές απαιτήσεις από τον εαυτό τους. Προτού λοιπόν καταρρεύσετε, φροντίστε να αναθέσετε μερικά καθήκοντα και στο σύντροφό σας.

Από τις επτά το πρωί μέχρι το βράδυ που θα σβήσετε το φως στο δωμάτιο του παιδιού που έχει αποκοιμηθεί, ακούτε μόνο μια λέξη: «Μαμά!». Πώς περνάει μια συνηθισμένη σας μέρα; Το παιδί σας στην αρχή κάνει καπρίτσια μέχρι να σηκωθεί από το κρεβάτι του. Ετοιμάζετε το πρωινό του και εσείς πίνετε έναν καφέ στο πόδι, ενώ ο σύζυγός σας αρχίζει να σας ζητάει λεπτομέρειες για το τι θα φάτε το βράδυ. Εν τω μεταξύ το παιδάκι σας εξακολουθεί να είναι στο κρεβάτι του και να φτιάχνει με την ησυχία του το παζλ που δεν πρόλαβε να τελειώσει την προηγούμενη μέρα, ενώ σε δέκα λεπτά θα περάσει το σχολικό. Μα, επιτέλους, εσείς θα πρέπει να τα κάνετε όλα σε αυτό το σπίτι; Στις οκτώμισι πρέπει να είστε στη δουλειά σας και φαίνεται ότι όλοι προσπαθούν να σας κάνουν να αργήσετε!

Βάλτε...τις φωνές! 

Με παρόμοιο τρόπο περνούν τα πρωινά τους πολλές μητέρες, αφού όλο και περισσότερες γυναίκες σήμερα προσπαθούν να συνδυάσουν τις επαγγελματικές δραστηριότητες με τα οικογενειακά βάρη. Οι απαιτήσεις είναι πολλές και έτσι οι στιγμές έντασης είναι αναπόφευκτα πολυάριθμες. Και το άγχος τους μεγαλώνει καθώς βλέπουν να περνούν μέρες και μέρες με τους ίδιους εξωφρενικούς ρυθμούς, πλημμυρισμένες από ατέλειωτες δουλειές και καυγάδες με τα παιδιά, τα οποία επιμένουν πάντα να γίνεται το δικό τους, αλλά και με τους συζύγους οι οποίοι δεν τις βοηθούν όσο θα έπρεπε. Είναι εντελώς φυσιολογικό να αισθάνονται λοιπόν τα νεύρα τους τεντωμένα, ειδικά αν η κατάσταση αυτή κυριαρχεί στο μεγαλύτερο μέρος της καθημερινότητάς τους. Στις περιπτώσεις αυτές συνήθως νιώθουν τύψεις. Η συσσώρευση του στρες που οφείλεται στις οικογενειακές υποχρεώσεις, οι ευθύνες των παιδιών και του σπιτιού συνδυασμένες με τη δουλειά μπορούν πραγματικά να θέσουν σε μεγάλη δοκιμασία την ηρεμία μιας μητέρας. Σε αυτή την περίπτωση, υποστηρίζουν οι ειδικοί, είναι καλύτερο να επιτρέψει στον εαυτό της να βάλει τις φωνές παρά να σιωπήσει, καταπιέζοντας την ένταση που νιώθει. Αυτό όμως που θα πρέπει οπωσδήποτε να αποφύγει είναι να ξεσπάσει την οργή της στα παιδιά, καθώς εκείνη μόνο ως μητέρα είναι το κύριο και σταθερό σημείο αναφοράς γι' αυτά. Θα πρέπει τουλάχιστον να είναι σταθερή στις αντιδράσεις της. Αν τους βάλει τις φωνές και αμέσως μετά το μετανιώσει και αρχίσει τις αγκαλιές και τα φιλιά, τότε τα παιδιά θα εκπλαγούν ακόμη περισσότερο, μην μπορώντας να εξηγήσουν αυτές τις ξαφνικές εναλλαγές στη συμπεριφορά της μητέρας τους.

Όρια και κανόνες

Είναι απαραίτητο για τη νέα μαμά να δεχτεί ότι ακόμη και μια μητέρα έχει το δικαίωμα να εκνευρίζεται πότε-πότε. Το πρόβλημα είναι ότι ο ρόλος της μητέρας στις μέρες μας έχει παρερμηνευτεί: η μητέρα πρέπει να είναι ευτυχισμένη με το να προσφέρει. Όχι μόνο δηλαδή θα πρέπει να αρνηθεί τις δικές της προσωπικές ανάγκες, αλλά και αυτό να το κάνει με μεγάλη χαρά, χωρίς καμία δυσαρέσκεια. Κάθε φορά, λοιπόν, που νιώθει ότι αρχίζει να χάνει την υπομονή της, το καλύτερο που έχει να κάνει είναι να συγκρατηθεί και να σκεφτεί ψύχραιμα μήπως πραγματικά έχει υπερβολικές απαιτήσεις από τον εαυτό της. Ο μπαμπάς άραγε τι μπορεί να κάνει για να βοηθήσει τη σύντροφό του;

Οι ειδικοί τονίζουν ότι οι μπαμπάδες, όσο στοργικοί και να είναι με τη γυναίκα τους και τα παιδί τους, όσο και αν θέλουν να βοηθήσουν, δεν μπορούν σε καμία περίπτωση να αναλάβουν το ρόλο που κανονικά έχει η μητέρα. Και αυτό όχι μόνο γιατί δεν έχουν αρκετή υπομονή, αλλά κυρίως γιατί τα παιδιά, ασυνείδητα, αποφεύγουν να απευθύνονται στον μπαμπά για να ικανοποιήσει τις μικρές ή μεγάλες επιθυμίες τους. Δύσκολα λοιπόν θα δούμε έναν πατέρα σε νευρική κρίση επειδή η απασχόληση με τα παιδιά τού δημιουργεί στρες. Ίσως αυτός να είναι και ένας από τους λόγους για τους οποίους ανέκαθεν η υστερία καταχωρήθηκε ως αποκλειστικά γυναικεία ασθένεια. Κάθε γυναίκα, ωστόσο, μπορεί να ζητήσει με ειλικρίνεια από το σύντροφό της να τη βοηθήσει, π. χ. πηγαίνοντας εκείνος για ψώνια ή κάνοντας κάθε μέρα μερικές απλές δουλειές του σπιτιού. Και στο σπίτι η μητέρα θα πρέπει να προσπαθήσει να βρει λίγο χρόνο για να ασχοληθεί με τον εαυτό της, λέγοντας καθαρά στο παιδί ότι είναι κουρασμένη και θέλει να ξαπλώσει λίγο ή ότι έχει να κάνει κάποια επείγουσα δουλειά, την οποία δεν μπορεί να αφήσει εκείνη τη στιγμή για να παίξει μαζί του.

Για να ζει ωστόσο με μεγαλύτερη ηρεμία, είναι απαραίτητο να βάζει στο παιδί ακριβείς κανόνες, μια και είναι εντελώς φυσιολογικό να ενοχλείται όταν το ένα του καπρίτσιο ακολουθεί το άλλο και δεν υπακούει ποτέ στις εντολές που του δίνουν οι μεγαλύτεροι. Έτσι το παιδί αρχίζει να καταλαβαίνει από νωρίς ότι δεν έχει μόνο δικαιώματα αλλά και υποχρεώσεις. Αν όμως το παιδί γίνεται πραγματικά ανυπόφορο και η συμπεριφορά του ξεπερνά κάθε μέτρο, τότε η ευθύνη βαρύνει αποκλειστικά τους γονείς, γιατί, βέβαια, κανένα παιδί δεν διαπαιδαγωγείται μόνο του. Οι κανόνες, εξηγούν οι ειδικοί, προσφέρουν μια αναγκαία αίσθηση ασφάλειας στο παιδί, γιατί μόνο έτσι γνωρίζει με σιγουριά τα όριά του, δηλαδή μαθαίνει τι του επιτρέπεται να κάνει και τι όχι. Πολλές εντάσεις μάλιστα οφείλονται στο γεγονός ότι οι γονείς αντί να καθοδηγούν τη συμπεριφορά του παιδιού, το κυνηγούν κάθε φορά που κάνει κάτι ανεπίτρεπτο, μένοντας έτσι ουσιαστικά στο έλεός του. Μπροστά στην ίδια απαίτησή του άλλο τε λένε «ναι» και άλλοτε «όχι», ανάλογα με τη διά- θέση και την επιμονή του παιδιού, το οποίο έτσι πολύ γρήγορα διαπιστώνει ότι αν κλάψει αρκετά δυνατά, σίγουρα οι γονείς του θα υποχωρήσουν και έτσι θα πετύχει να κάνει αυτό που θέλει.

Χωρίς τύψεις 

Αναπόφευκτα, λοιπόν, τα παιδιά καταφέρνουν να κάνουν τους γονείς να εκνευρίζονται και να χάνουν συχνά την υπομονή τους. Ωστόσο οι γονείς θα πρέπει να έχουν στο μυαλό τους ότι δεν είναι τα παιδιά που συνειδητά τους δημιουργούν στρες. Αυτό που φταίει είναι κυρίως η συσσώρευση της κούρασης όλων των τελευταίων χρόνων κατά τα οποία η ζωή τους άλλαξε δραστικά, κυρίως από τότε που αποφάσισαν να τα φέρουν στον κόσμο. Είναι και η συνεχής κούραση που προκαλούν οι περιορισμένες ώρες ύπνου και τα αυξημένα καθήκοντα, που δεν φαίνεται να λιγοστεύουν ούτε και το Σαββατοκύριακο. Όταν λοιπόν πλησιάζει η έκρηξη της οργής και οι κουρασμένοι γονείς -ιδίως η μητέρα- θέλουν να βάλουν τις φωνές, δεν πρέπει να νιώθουν τύψεις. Θα πρέπει όμως να υποσχεθούν στον εαυτό τους ότι αυτή θα είναι η τελευταία φορά. Από τώρα και στο εξής κάθε φορά που η κούραση και η εξάντληση από τις άπειρες απαιτήσεις της καθημερινότητας τούς κάνουν να χάνουν την υπομονή τους, θα πρέπει να θυμηθούν να αναπνεύσουν βαθιά, να μετρήσουν μέχρι το δέκα και μετά να χαμογελάσουν. Και τότε μάλιστα είναι η καλύτερη στιγμή να αναλογιστούν ότι τα παιδιά αυτά είναι τα δικά τους παιδιά και τους έχουν απόλυτη ανάγκη. Θα έρθει άλλωστε πολύ γρήγορα η μέρα που θα τα δουν να μεγαλώνουν και να γίνονται ανεξάρτητα. Και τότε ίσως να θελήσουν να τους γίνουν ξανά απαραίτητοι όπως παλιά.

Δύο λόγια για τον μπαμπά 

Τι ζητάει η σύγχρονη οικογένεια από τη μητέρα; Να είναι τέλεια! Να είναι γρήγορη! Να τους βοηθάει όλους! Και το άγχος της βέβαια έτσι φτάνει στο αποκορύφωμα! Για να μπορέσει, λοιπόν, να ανταποκριθεί ευκολότερα σε όλες αυτές τις απαιτήσεις, είναι απαραίτητο να προσπαθήσει να συνεργαστεί με το σύντροφό της. Για παράδειγμα το Σάββατο και την Κυριακή μπορεί να ξυπνήσει εκείνος πρώτα, για να την αφήσει να ξεκουραστεί λίγο περισσότερο. Μετά μπορεί να ετοιμάσει το πρωινό και να πάει μαζί με τα παιδιά μια βόλτα στο πάρκο. Ή μπορεί να πάει με τα παιδιά σινεμά ή θέατρο το Σάββατο το απόγευμα, δίνοντας στη γυναίκα του τον απαραίτητο χρόνο να πάει στο κομμωτήριο, να πιει καφέ με μια φίλη της ή απλώς να καθίσει να ξεκουραστεί. Το υπόλοιπο Σαββατοκύριακο θα το περάσουν όλοι μαζί, μοιράζοντας ίσως τις μικρές καθημερινές δουλειές του σπιτιού. Έτσι τη Δευτέρα το πρωί όταν το ξυπνητήρι θα χτυπήσει και πάλι και οι υποχρεώσεις της εβδομάδας θα αρχίσουν να τρέχουν, η μαμά θα έχει ανακτήσει όλη την απαραίτητη ενέργεια αλλά και την αναγκαία διάθεση για να είναι τέλεια, πρόθυμη, γρήγορη και έτοιμη να βοηθήσει όλα τα μέλη της οικογένειας στις απαραίτητες καθημερινές ανάγκες τους.

Οι ανάγκες του παιδιού

Αφού έχει περάσει ολόκληρη τη μέρα μακριά από τη μητέρα του, το παιδί μόλις τη δει να επιστρέφει σπίτι από τη δουλειά και να κάθεται εξουθενωμένη σε μια καρέκλα είναι σίγουρο ότι δε θα την αφήσει ούτε για μια στιγμή ήσυχη. Κυριολεκτικά κολλάει στη φούστα της, ζητώντας στοργή: Θέλει να το πάρει αγκαλιά, παρ' όλο που είναι πια αρκετά μεγάλο. Χρειάζεται φιλιά και χάδια. Το σίγουρο είναι ότι δεν καταλαβαίνει γιατί η μαμά του φαίνεται θυμωμένη και του φωνάζει να την αφήσει ήσυχη. Ο καλύτερος τρόπος για να αποφύγετε τέτοια μικρά καθημερινά δράματα, είναι να αφιερώσετε λίγη ώρα στο παιδί σας αμέσως μόλις γυρίσετε σπίτι. Καθίστε κοντά του, δείξτε ενδιαφέρον για τα παιχνίδια και τις ασχολίες του, ρωτήστε το πώς πέρασε τη μέρα του ή συζητήστε για το βραδινό φαγητό. Όταν αργότερα σηκωθείτε για να κάνετε τις δουλειές σας, το παιδί σίγουρα θα είναι ικανοποιημένο με το ενδιαφέρον που του δείξατε και δεν θα τρέξει πίσω σας.